Hindistanın sanksiyalardan imtina təklifi, F-35 proqramından satın alındığı üçün dayandırılan 70 illik NATO müttəfiqi Türkiyə ilə rəftardan tamamilə fərqlidir.
Ahmet Genctürk |
15.07.2022
ANKARA
Hindistan mediası cümə günü bildirib ki, ABŞ Konqresi Hindistana Rusiyadan S-400 hava hücumundan müdafiə sistemlərini satın aldığı üçün sanksiya tətbiq etməkdən çəkinməyi tövsiyə edib.
Hindistan əsilli amerikalı konqresmen Ro Khanna tərəfindən təklif edildiyi kimi, Konqresin aşağı palatası olan Nümayəndələr Palatasının imtina təklifi ABŞ-Hindistan müdafiə əlaqələrini gücləndirmək məqsədi daşıyır.
Təklifdə vurğulanır ki, güclü ABŞ-Hindistan müdafiə tərəfdaşlığı regionda artan təhdidlər fonunda kritik əhəmiyyət kəsb edir və əks-məhsuldar sanksiyalar adlandırılır – 1952-ci ildən bəri ABŞ-ın möhkəm NATO müttəfiqi olan Türkiyəyə qarşı sanksiyalar təklif edilən zaman belə bir arqument deyildi.
Qəzet ABŞ-ın “Amerikanın Düşmənlərinə Sanksiyalar Yoluyla Mübarizə (CAATSA)” aktı çərçivəsində mümkün sanksiyaların Nyu-Dehlinin Rusiyadan S-400 zenit-raket müdafiə sistemini almağa qərar verməsindən bəri ABŞ-Hindistan münasibətlərinə təsir etdiyini bildirib.
Fərqli ölkələr, fərqli standartlar
2018-ci ildə Hindistan və Rusiya S-400 sistemi üçün 5,5 milyard dollarlıq müqavilə imzalayıb və Hindistanı ABŞ-ın sanksiyaları riski ilə üz-üzə qoyub.
ABŞ uzun müddətdir ki, ölkələri Rusiyadan hərbi texnika almaqdan çəkindirməyə çalışır, onları CAATSA aktına uyğun olaraq cəza tədbirləri ilə hədələyir.
Vaşinqtonun xəbərdarlığına baxmayaraq, Yeni Dehli həm Rusiya, həm də ABŞ ilə strateji əlaqələri olduğunu əsas gətirərək satınalma ilə irəlilədi.
Özünün S-400 alması ilə irəliləyən başqa bir ölkə Türkiyə, ABŞ-ın sanksiyaları ilə bağlı təhdidləri rədd edərək, raketlərin milli təhlükəsizlik məsələsi olduğunu və satın almanın öz suveren seçimi olduğunu söylədi.
Türkiyə bu alışı ABŞ istehsalı Patriot raketləri də daxil olmaqla, Qərb sistemi almaq cəhdlərindən imtina etdikdən sonra həyata keçirib.
2019-cu ildə ABŞ Rusiyadan S-400 zenit-raket müdafiə sistemi almasına etiraz etdikdən sonra Türkiyəni F-35 qırıcı təyyarələri proqramından uzaqlaşdırıb və Rusiya sisteminin döyüş təyyarələrini təhlükə altına salacağını iddia edib.
Türkiyə dəfələrlə ikisi arasında heç bir münaqişə olmadığını bildirib və bu məsələnin araşdırılması üçün komissiya yaradılmasını təklif edib. Türkiyə həmçinin F-35-lərlə bağlı öhdəliklərini yerinə yetirdiyini və dayandırılmasının qaydalara zidd olduğunu bildirib.
Bununla belə, ABŞ ilə uzunmüddətli əlaqələri və NATO-nun ikinci ən böyük ordusuna verdiyi töhfə ilə belə, Türkiyə ABŞ Konqresinin hər hansı sanksiyalardan imtina təklifindən faydalana bilməyib.
